آخرین مطالب
امکانات وب
ستایش "یاد تو" مثنوی
زنگ آفرینش چهارپاره
جلوه ی روی خدا شعرنو
راز شکوفایی مثنوی
با بهاری که می رسد از راه چهارپاره
فرشته ی مهر چهارپاره
علم زندگانی مثنوی
ای مرغک خرد زآشیانه ص94 قطعه
گِل وگُل مسمّط تضمینی یا مخمّس تضمینی
رستگاری مثنوی
ماه فرو ماند از جمال محمد ص128 قصیده
نیایش مثنوی
دانلود آهنگ « میم مثل مــــღـــــادر» از مهیار فاضلی
متناسب برای شعـــــــــرخوانی(فرشته ی مهر)
قالب شعری (گِل وگُل)از ملک الشعرای بهار«مسمّطِ تضمینی یا مخمّس تضمینی »هست.
مسمّط :یکی از قالب های شعری است که بنا بر اختیار شاعر،از چندین بخش تشکیل می شود.بدین صورت که در هر بخش،همه ی مصراع های آن بخش غیر از مصراع پایانی آن بخش با هم، هم قافیه اند.
در مسمط هر بخش را "رشته"و مصراع پایانی هر بخش یا رشته را"بند"می گویندوبنیانگذار این قالب شعری «منوچهری دامغانی شاعرقرن پنجم ست »موضوع مسمّط بیشتر وصف بهار وزیبایی های آن ست وموضوعات دیگری نیز از قبیل اشعار سیاسی ، مدح وتغزل و... شامل می شود.
مسمّط برچند شیوه سروده شده است.
مثلث :هربخش دارای سه مصراع
مربع : // // // چهار مصراع
مخمّس:// // // پنج مصراع
مسدّس: // // // شش مصراع
به طور کلی مسمّط نباید از سه مصراع کمتر واز هفت مصراع بیشتر باشد.
نوع دیگر مسمّط تضمینی ست.
شاعر ابیاتی از آن را از شعرای دیگر تضمین کرده است.
مثلاً همین شعر که ملک الشعرای بهاردرمیان ابیاتش از قطعه ی سعدی استفاده کرده ست.این مسمّط زیبا را مخمّس وبه بیان درست مخمّس تضمینی یا مسمّط تضمینی می گویند چرا که ابیات ومصراع هایی که داخل گیومه ست متعلّق به سعدی ست بقیه ی مصراع ها از ملک الشعرای بهارست.
*** کلمات"دستم"،"مستم"نشستم"و"هستم"کلمات قافیه و بند مخمس هستند.
*** کلماتی که با رنگ قرمز مشخص شده اند قوایف عادی هر بخش هستند.
شبی در محفلی با آه و سوزی شنیدستم که مرد پاره دوزی
چنین می گفت با پیر عجوزی «گلی خوشبوی در حمام روزی
رسید از دست محبوبی به دستم»
گرفتم آن گل و کردم خمیری خمیری نرم و نیک چون حریری
معطر بود و خوب و دلپذیری «بدو گفتم که مشکی یا عبیری
که از بوی دلاویز تو مستم»
همه گل های عالم آزمودم ندیدم چون تو و عبرت نمودم
چو گل بشنید این گفت و شنودم «بگفتا من گلی ناچیز بودم
ولیکن مدتی با گل نشستم»
گل اندر زیر پا گسترده پر کرد مرا با همنشینی مفتخر کرد
چو عمرم مدتی با گل گذر کرد «کمال همنشین در من اثر کرد
وگرنه من همان خاکم که هستم»
آموزشی - پژوهشی...
برچسب : قالب های شعری کتاب فارسی هفتم, نویسنده : aadabyyatdamghanf بازدید : 129